Wat jij zegt of schrijft kan vanaf nu grotere gevolgen hebben.
Enkele weken geleden heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een belangrijke koerswijziging gemaakt over het doen van toezeggingen door ambtenaren en bestuurders. De Afdeling gaat veel verder dan voorheen en oordeelt dat bestuurders en ambtenaren vanaf nu veel makkelijker de overheid binden met hun uitlatingen en gedragingen.
Wat is er veranderd?
Voorheen was het college pas gebonden aan jouw toezegging of gedraging als je ook bevoegd was om op dat beleidsterrein een toezegging te doen. Iedere medewerker heeft maar een beperkt aantal bevoegdheden. Een wethouder heeft bijvoorbeeld in zijn eentje geen bevoegdheden. Het college was daardoor vaak niet gebonden aan toezeggingen. Hoe de bevoegdheidsverdeling binnen de organisatie is geregeld was een belangrijk criterium.
Nu wordt meer gekeken vanuit de burger:
- Hoe komt de toezegging bij een redelijk denkende burger over? Dat kan verschillen met wat jij hebt bedoeld.
- Of jij bevoegd bent maakt niet meer uit. Als de betrokkene op goede gronden mocht denken dat jij de opvatting van het college/de raad/de burgemeester meedeelt is dat voldoende.
- Als de toezegging toerekenbaar is, dan moet het college in de meeste gevallen de toezegging nakomen of een schadevergoeding betalen. Dat hangt af van de belangenafweging, die dan nog moet plaatsvinden.
Tips voor de praktijk?
- Wees je bewust wanneer je een uitspraak doet die mogelijk als een toezegging kan worden opgevat (ook als je dat niet hebt bedoeld).
- Wees je bewust van de omvang van de bevoegdheden die je hebt om besluiten te nemen.
- Maak altijd een specifiek (op schrift gesteld) voorbehoud (‘het college moet hierover beslissen, ik bepaal niet wat er in uw geval gebeurt’). Een algemene disclaimer is niet genoeg.
- Herhaal in gesprekken op verschillende momenten dat het college of iemand anders nog een besluit moet nemen.
- Leg alle besprekingen vast in een verslag.
Waar ging de uitspraak precies over?
In de uitspraak van de Afdeling ging het om de toezegging van een toezichthouder en andere ambtena-ren aan een vrouw uit Amsterdam die het gerechtvaardigd vertrouwen opwekte dat het gemeentebestuur van Amsterdam in haar geval niet tot handhaving over zou gaan. Het college had om die reden moeten afzien van handhaving tegen het dakterras van de vrouw.
Meer weten?
Heb je vragen of tips over de Awb? Laat het dan weten! Je kunt over alles met betrekking tot dit onderwerp terecht bij Marco Geleijnse.